Tình yêu của Chủ tịch Hồ Chí Minh với các cháu thiếu nhi

Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam, người đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng nền độc lập, tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Không chỉ là một nhà chính trị, nhà tư tưởng kiệt xuất, Bác còn là tấm gương sáng ngời về đạo đức, nhân cách và lòng nhân ái bao la. Trong di sản tư tưởng và đạo đức mà Bác để lại, tình cảm sâu nặng dành cho thiếu niên, nhi đồng là một điểm nổi bật, đầy xúc động và nhân văn. Việc nghiên cứu, tìm hiểu và tiếp tục lan tỏa tình yêu thương của Bác đối với thiếu nhi có ý nghĩa rất lớn trong công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ hiện nay. Đây cũng là trách nhiệm của toàn xã hội trong việc tiếp bước con đường mà Bác đã dày công vun đắp cho tương lai dân tộc.

 1. Tình yêu thương bao la của Bác Hồ dành cho thiếu nhi

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành một tình cảm đặc biệt, sâu nặng và chan chứa yêu thương đối với thiếu niên, nhi đồng – những “mầm non” của đất nước. Dù trong hoàn cảnh đất nước đang chiến tranh gian khổ hay lúc hòa bình xây dựng, Bác vẫn luôn quan tâm, chăm lo cho thế hệ trẻ với tấm lòng yêu thương bao la như một người ông, người cha hiền từ.

Tình yêu của Bác dành cho thiếu nhi không chỉ thể hiện qua những lời nói trìu mến mà còn qua những hành động cụ thể, đầy cảm xúc và nhân văn. Bác thường xuyên gửi thư cho các cháu thiếu nhi vào các dịp đặc biệt như Tết Trung thu, Quốc tế Thiếu nhi, ngày khai giảng năm học mới. Mỗi bức thư đều chứa đựng tình cảm sâu sắc, lời dặn dò ân cần và những mong muốn thiết tha về sự tiến bộ, chăm ngoan của các em. Có thể kể đến bức thư Trung thu năm 1952, Bác viết: “Trẻ em như búp trên cành. Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan.” – một lời nhắn nhẹ nhàng mà sâu sắc, thể hiện cách nhìn đầy trìu mến của Bác đối với trẻ em.

Ngoài ra, trong các chuyến công tác, Bác luôn dành thời gian đến thăm các trường học, trại hè, nhà trẻ để gặp gỡ, trò chuyện với thiếu nhi. Những hình ảnh Bác cùng các em nhỏ nắm tay, vui chơi, cùng múa hát… đã trở thành biểu tượng thiêng liêng và sống động của tình cảm yêu thương không biên giới.

Tình yêu thương đó không dừng lại ở cảm xúc mà còn là sự quan tâm thiết thực đến sự phát triển thể chất, tinh thần và học tập của trẻ em. Bác luôn nhắc nhở các cấp chính quyền phải chú trọng xây dựng trường lớp, chăm sóc sức khỏe, tạo điều kiện tốt nhất cho các em học tập và vui chơi.

Tóm lại, tình cảm mà Bác Hồ dành cho thiếu nhi là tình yêu thương lớn lao, chân thành và toàn diện – là tấm gương sáng ngời về đạo đức, trách nhiệm và lòng nhân ái của một vị lãnh tụ vì dân, vì trẻ em.

Bác Hồ với các cháu thiếu niên, nhi đồng . Ảnh: Tư liệu

2. Những lời dạy, bài viết và hành động cụ thể của Bác dành cho thiếu nhi

Tình yêu thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho thiếu nhi không chỉ được thể hiện bằng tình cảm chân thành mà còn được cụ thể hóa qua những lời dạy sâu sắc, các bài viết cảm động và nhiều hành động thiết thực trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Người.

Trước hết, Bác Hồ đã để lại rất nhiều lời dạy quý báu dành cho thiếu nhi, mang giá trị định hướng, giáo dục lớn lao. Một trong những câu nói nổi tiếng nhất là: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu.” Câu nói không chỉ thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối của Bác vào thế hệ trẻ, mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm của các em thiếu nhi trong việc rèn luyện, học tập để góp phần xây dựng đất nước.

Bên cạnh lời dạy, Bác còn dành thời gian viết nhiều bài viết và thư gửi thiếu nhi, đặc biệt là vào các dịp như Tết Trung thu, ngày Quốc tế Thiếu nhi hay khai giảng năm học mới. Trong đó, bức thư Trung thu năm 1951 là một ví dụ cảm động, Bác viết: “Trung thu trăng sáng như gương, Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng…” – thể hiện tình cảm chan chứa, sâu nặng và đầy yêu thương của Người dành cho các em nhỏ trong hoàn cảnh đất nước còn chia cắt.

Không chỉ bằng lời nói hay chữ viết, Bác Hồ còn thể hiện tình cảm với thiếu nhi qua nhiều hành động cụ thể. Dù bận trăm công nghìn việc, Bác vẫn thường xuyên đến thăm các trường học, trại hè thiếu nhi, nhà nuôi dưỡng trẻ mồ côi, các cơ sở nuôi dạy trẻ khuyết tật. Ở mỗi nơi đến, Bác luôn dành thời gian trò chuyện, hỏi han, tặng quà, dặn dò từng em. Có lần, Bác còn tự tay phát kẹo, bế trẻ nhỏ, hay hòa mình cùng các em ca hát, nhảy múa. Những hình ảnh gần gũi, giản dị ấy đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng biết bao thế hệ.

Đặc biệt, Bác rất coi trọng vai trò của tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Bác nhiều lần căn dặn Đoàn Thanh niên và các tổ chức thiếu nhi phải quan tâm, giúp đỡ các em trong học tập, vui chơi, rèn luyện. Người luôn nhấn mạnh: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người.”

Tóm lại, những lời dạy, bài viết và hành động cụ thể của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho thiếu nhi không chỉ thể hiện một tình yêu thương bao la mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược và nhân văn sâu sắc của Người đối với sự nghiệp chăm lo, giáo dục thế hệ tương lai của dân tộc. Đây là nền tảng tư tưởng và đạo đức quan trọng để chúng ta tiếp tục học tập và noi theo trong công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em hiện nay.

3. Giá trị tư tưởng và ý nghĩa hiện thực của tình yêu thương thiếu nhi trong tư tưởng Hồ Chí Minh

Tình yêu thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho thiếu nhi không chỉ là biểu hiện của tình cảm sâu sắc của một con người, mà còn là sự kết tinh của một tư tưởng lớn, mang đậm tính nhân văn, cách mạng và giáo dục. Từ tình cảm chân thành, gần gũi, Bác đã nâng nó thành một triết lý, một định hướng chiến lược cho sự nghiệp trồng người, xây dựng đất nước lâu dài.

Trước hết, tư tưởng của Bác về thiếu nhi thể hiện rõ giá trị nhân văn sâu sắc. Đối với Hồ Chí Minh, trẻ em là “búp trên cành”, là những mầm xanh của đất nước cần được yêu thương, chăm sóc và bảo vệ. Người không chỉ thể hiện tình cảm yêu quý các em qua những cử chỉ, hành động như thăm hỏi, viết thư, tặng quà, mà còn thông qua việc nhấn mạnh trách nhiệm của toàn xã hội trong việc nuôi dưỡng và giáo dục thế hệ trẻ. Quan điểm này xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân của Bác và thể hiện cái nhìn toàn diện, bao quát về con người trong tương lai. Trong hoàn cảnh chiến tranh gian khổ hay khi đất nước hòa bình, Bác luôn đặt lợi ích và tương lai của thiếu nhi lên hàng đầu.

Thứ hai, tư tưởng Hồ Chí Minh về tình yêu thương thiếu nhi mang giá trị giáo dục sâu rộng. Qua lời dạy: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không… là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”, Bác đã đặt trẻ em vào vị trí trung tâm trong sự nghiệp phát triển đất nước. Người xác định giáo dục thiếu nhi không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn là rèn luyện đạo đức, nhân cách, lòng yêu nước, tinh thần tập thể và lối sống lành mạnh. Giá trị giáo dục đó đến nay vẫn còn nguyên tính thời sự, đặc biệt khi Việt Nam đang trong tiến trình đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế.

Thứ ba, tư tưởng của Bác về thiếu nhi có giá trị định hướng phát triển lâu dài. Việc chăm lo, bồi dưỡng cho thế hệ trẻ không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài để xây dựng một xã hội công bằng, văn minh. Bác coi thiếu nhi là chủ nhân tương lai của đất nước. Vì thế, việc đầu tư cho giáo dục, tạo môi trường sống và học tập lành mạnh cho trẻ em chính là đầu tư cho tương lai của dân tộc. Tư tưởng đó đã trở thành kim chỉ nam cho chính sách giáo dục – đào tạo, chăm sóc trẻ em của Đảng và Nhà nước ta trong nhiều thập kỷ qua.

Cuối cùng, tư tưởng yêu thương thiếu nhi của Hồ Chí Minh còn có ý nghĩa hiện thực sâu sắc trong bối cảnh hiện nay. Trong thời kỳ chuyển đổi số, khi trẻ em ngày càng chịu nhiều tác động từ công nghệ, môi trường sống và các vấn đề xã hội phức tạp, thì việc kế thừa và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giáo dục thiếu nhi là hết sức cần thiết. Từ đó, chúng ta có thể xây dựng những chính sách phù hợp hơn, tạo điều kiện tốt nhất để trẻ em phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và tâm hồn.

Tóm lại, tình yêu thương thiếu nhi của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ thể hiện chiều sâu của một trái tim lớn mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược của một nhà lãnh đạo vĩ đại. Tư tưởng đó cần tiếp tục được lan tỏa và thực hiện mạnh mẽ hơn trong xã hội hiện đại, để thế hệ măng non hôm nay được phát triển toàn diện, trở thành người kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc.

4. Những việc cần làm để tiếp nối tình yêu của Bác Hồ đối với thiếu nhi

Tiếp nối và phát huy tình yêu thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với thiếu nhi là trách nhiệm chung của toàn Đảng, toàn dân và toàn xã hội. Tình cảm, sự chăm lo và tư tưởng giáo dục thiếu nhi của Bác không chỉ là di sản tinh thần quý báu mà còn là kim chỉ nam cho hành động của thế hệ hôm nay trong công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em – những chủ nhân tương lai của đất nước.

Trước hết, các cấp ủy Đảng, chính quyền từ trung ương đến địa phương cần tiếp tục cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh thành các chính sách thiết thực nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của trẻ em. Trong đó, cần ưu tiên nguồn lực cho giáo dục mầm non, tiểu học; mở rộng hệ thống trường lớp; nâng cao chất lượng chăm sóc y tế học đường; và đặc biệt quan tâm đến trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số. Việc xây dựng môi trường sống và học tập an toàn, lành mạnh là nền tảng quan trọng để trẻ em phát triển toàn diện.

Thứ hai, gia đình và nhà trường cần phối hợp chặt chẽ trong công tác giáo dục trẻ em. Gia đình là cái nôi đầu tiên hình thành nhân cách, trong khi nhà trường là nơi phát triển trí tuệ và phẩm chất đạo đức. Việc dạy trẻ “học làm người” phải đặt ngang hàng, thậm chí ưu tiên hơn cả “học chữ”. Mỗi thầy cô giáo không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là tấm gương đạo đức, là người cha, người mẹ thứ hai của học sinh.

Thứ ba, tổ chức Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và các tổ chức xã hội cần đổi mới phương thức hoạt động, tổ chức nhiều phong trào ý nghĩa, bổ ích, tạo môi trường rèn luyện và vui chơi tích cực cho thiếu nhi. Những hoạt động như “Nghìn việc tốt”, “Kế hoạch nhỏ”, “Hoa điểm 10 dâng Bác”… không chỉ giúp trẻ rèn luyện nhân cách mà còn nuôi dưỡng lý tưởng sống đẹp.

Cuối cùng, công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống về tình yêu của Bác với thiếu nhi cần được đẩy mạnh thông qua sách báo, phim ảnh, mạng xã hội, các hoạt động ngoại khóa. Qua đó, khơi dậy lòng kính yêu Bác, ý chí phấn đấu học tập và rèn luyện theo gương Người trong mỗi em nhỏ.

Tóm lại, để tiếp nối tình yêu thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với thiếu nhi, cần có sự vào cuộc đồng bộ, hiệu quả từ gia đình, nhà trường, các tổ chức chính trị - xã hội và toàn thể cộng đồng. Đây không chỉ là nghĩa vụ, mà còn là cách thiết thực nhất để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc.

III. KẾT LUẬN

Tình yêu của Chủ tịch Hồ Chí Minh với thiếu nhi là một trong những biểu hiện sinh động và cao đẹp của tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh. Tình yêu ấy không chỉ góp phần hun đúc nên một thế hệ cách mạng đầu tiên mà còn trở thành ngọn lửa thiêng truyền cảm hứng cho các thế hệ tương lai. Trong thời đại mới, hơn bao giờ hết, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh – đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục thiếu nhi – là nhiệm vụ quan trọng và lâu dài. Mỗi cán bộ, đảng viên, thầy cô giáo và phụ huynh cần thể hiện tình yêu thương, trách nhiệm bằng hành động cụ thể, góp phần vun đắp cho những "mầm non đất nước" lớn lên khỏe mạnh, toàn diện, trở thành những công dân có ích cho xã hội.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.

2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, NXB Giáo dục, 2019.

3. Tạp chí Cộng sản, chuyên đề về Bác Hồ với thiếu nhi, số tháng 5/2020.

4. Văn kiện Đảng toàn tập – các kỳ Đại hội.

5. Một số trang web chính thống: chinhphu.vn, hochiminh.vn, baochinhphu.vn.

ThS. Phan Văn Bằng - Trường Chính trị tỉnh Bình Dương